Vanochtend hebben geneeskunde-studenten een bezoek gebracht. Ze volgen een keuzevak over palliatieve zorg waarbij een bezoek aan het hospice onderdeel is van het lesprogramma. Ze wilden graag een patiënt spreken om te horen hoe het is om hier te zijn. Anna-Maria, 72 jaar oud, wilde hen graag hierover vertellen. Ik zoek haar aan het einde van de dag op om te horen hoe ze de ontmoeting ervaren heeft.
‘Negen piepjonge mensen met een jeugdige gretigheid die ik lang niet heb gezien, dat is een lust voor het oog! Wat vertel je als stervende aan hen?’ zegt ze hardop.
Daar ben ik inderdaad benieuwd naar.
‘In het begin stelden ze van die voorzichtige vragen over bezoektijden en mijn klachten. Ik vind het juist belangrijk dat deze artsen in spé al vroeg leren dat ze niet om de dood heen hoeven te draaien. Het is niet eng om hierover te praten. Ook heb ik geprobeerd uit te leggen wat je ervaart als stervende.’
‘Hoe heb je dat gedaan?’ vraag ik nieuwsgierig.
‘Ik heb de metafoor van een trechter gebruikt. Als je jong bent, heb je het gevoel in een oneindige ruimte met mogelijkheden te leven. Je bent je hier helemaal niet bewust van en het is de normaalste zaak van de wereld. Naarmate je ouder wordt, glij je geleidelijk dieper die trechter in, de ruimte om je heen wordt kleiner en de mogelijkheden nemen af.’
Ze kijkt me even aan en vraagt ineens onzeker of ik snap wat ze bedoelt.
‘Ik ben verrast door jouw treffende voorbeeld.’ Ze glimlacht en voor het eerst zie ik een vleugje trots op haar gezicht.
‘Als je eenmaal als stervende onderin de trechter zit, kun je geen kant meer uit. Je moet je noodgedwongen neerleggen bij het gegeven dat de smalle uitgang van de trechter de enige bevrijding is.’
Fragment uit Het leven loslaten
