Als ik voor de eerste keer naar een gezin ga, vind ik dat altijd spannend. Wat verwacht ik, wat verwachten zij. Hoe is de taal van dit gezin, welk DNA tref ik aan, bij wie schuif ik aan de keukentafel. Want in ieder gezin gaat het anders. Bij het ontbijt en naar bed gaan. En ook bij ziekte en een afscheid dat komen gaat.
In dit gezin doet Marcel zelf open en is er aan de buitenkant nog niet heel veel te zien van zijn ziekte. Toch zal zijn hersentumor hem langzaam maar zeer trefzeker bij zijn gezin wegnemen. Er was een klik en sindsdien liep ik zo af en toe met hem en zijn gezin mee.
Op het moment dat ik onderstaand verhaal schrijf, is Marcel bijna een jaar geleden overleden.
Of ik weer een keer kom kletsen. Eva is tien jaar en weet wanneer ze iets nodig heeft. Heerlijk!
Dus ik kom en mama wordt naar boven gestuurd. Dit is tussen haar en mij. Het verdriet van de week daarvoor dat even zo groot en overweldigend was, is weer gezakt. Het was wel de aanleiding om mij te vragen nog eens langs te komen. Ze kan er goed over vertellen. Hoe het die dag op school was, dat er meisjes niet aardig deden. En ze vertelt me ook hoe zij vaak in de gaten houdt hoe het in de klas met iedereen gaat. Maar ze houden haar ook in de gaten en dat is fijn. Ik luister en zoek naar een haakje om te snappen waarom het vorige week opeens zo verdrietig voelde dat ze ‘naar papa wilde’.
Het valt me op dat het vooral de kinderen zijn die elkaar in de gaten houden. Even later hoor ik dat de juf al lang ziek is en er daardoor wisselende mensen voor de klas staan. Dan is het best logisch dat je elkaar in de gaten gaat houden. Opeens verandert de toon van ons gesprek wat. Want ja, de juf is ziek en dat was papa ook. Eva is even stil. Dan zegt ze: ‘Zou de juf wel beter worden? En wanneer komt ze terug dan. Het duurt nu al lang’.
De juf is ziek. Dat is de informatie die ouders en kinderen kregen. Want de juf heeft alle recht op haar privacy. Maar ja, als je vader ook opeens ziek werd en na lang ziek-zijn doodging, dan is ziek wel reden tot grote zorgen in kleine hoofdjes. En dan kan verdriet zich mengen met een bang gevoel en je overspoelen.
We praten nog verder en tekenen. We spreken af dat mama zal navragen of de juf net zo ziek is als papa. Want misschien is het wel een heel ander soort ziek en hoeft ze zich daarover geen zorgen te maken.
We tekenen verder en praten we nog wat over herinneringen en filmpjes in je hoofd. Dat je soms de gekste dingen onthoudt en andere niet. Een mooi onderwerp voor de volgende keer.
Josephine Aerts heeft haar ervaringen en verhalen over kinderen en afscheid nemen verzameld in de verhalenbundel Als kinderen afscheid nemen met een toelichting hoe je dit als ouder, uitvaartprofessional of betrokkene kan vertalen naar jouw werk en leven. Ze is op zoek naar iemand die haar helpt de bundel uit te geven. Ben jij dat of ken je iemand die Josephine op weg kan kan helpen? Reageer dan via josephine@met-liefde.com.
Dinsdagavond 3 oktober organiseert Carend het webinar Cancertalk. Tijdens dit webinar zullen Caroline Muller-Hoogerman en Marjo Andringa-Wobma praktische handvatten en materialen bieden om op een praktische en laagdrempelige manier in gesprek te gaan met een gezin dat is geraakt door kanker of een andere levensbedreigende aandoening. Hoe ervaren kinderen/jongeren dit in verschillende levensfasen, welke valkuilen en signalen zijn er? Meer informatie en inschrijven kan hier.
Foto: I-stock