Zwijgend zit ze tegenover mij. Haar bruine haren hangen rommelig rond haar gezicht. Ik zie kleine gaatjes in haar donkere T-shirt. Haar huid is grauw. In de paar seconden dat we bij elkaar zijn voel ik haar onrust. Er is nog geen woord gezegd. Ik vraag of ze iets wil vertellen.
‘Ik ben uitgestreden’. Dat is haar openingszin. Nu maak ik wel vaker mee dat mensen zeggen dat ze dood willen, levensmoe zijn of er geen zin meer in hebben. Dat varieert van een tijdelijke weerzin naar het bestaan tot diepgeworteld onkundig zijn in het leven dragen. Haar zin raakt. Ik voel, ook al zitten we hier nog geen twee minuten, dat het haar niet lukt. Dat ze het leven heeft gekregen en dat ze het niet weet te leven op een manier zodat er ook maar een klein beetje levensvreugde zou kunnen zijn.
Ze vertelt in vogelvlucht over haar bedrukte jeugd, haar chronisch zieke partner en haar zoon die ze niet meer ziet. Hij wil geen contact. Want ze is geen goede moeder. Zegt ze. ‘Ik geloof dat ik heel gevoelig ben, maar ik voel helemaal niks meer’. Ze verdraagt geen mensen. Haar partner in huis is al een mens te veel. En zelf is ze ook te veel. Ze verdraagt zichzelf amper en brengt de dag veel in bed door. Soms is er een wandeling op ietsje betere dagen. Er is een leven geweest met opnames, therapieën en medicijnen. Niks van dit alles wil ze opnieuw.
Ik vraag of ze nu iets zou willen. Immers, ze is de deur uit gegaan, is gaan lopen om naar mij toe te komen. ‘Rust’, is het antwoord. Ze vertelt dat ze een tijd geschilderd heeft. Dat voelde als rust. Net als blowen. Maar dat is inmiddels noodzaak geworden. Ze noemt zichzelf een junkie die al 25 jaar verslaafd is. Toch zie ik een lichte verandering in haar ogen als ze over schilderen praat. ‘Zou je weer een keer willen schilderen?’, vraag ik. ‘Ik heb geen idee wat ik moet schilderen, heb jij een idee of een woord?’ Ik zeg ‘rust’ en heb geen flauw idee of je met zo’n woord kan gaan schilderen.
‘Ik vind het fijn bij jou’, zegt ze plotseling. ‘Als ik straks weg ben ga ik vast lelijke dingen over je denken, maar nu vind ik je prettig. Ik denk namelijk dat iedereen altijd slecht over mij denkt en dat zal jij ook wel doen. Dus vind ik jou straks vast stom. Maar ik ga mijn kwasten opzoeken.’
De tweede keer dat ik haar zie zegt ze dat ze niet heeft geschilderd. Haar verlangen naar rust is niet verminderd. De dood is de ultieme vorm van rust. Daar kan gaan schildersessie tegenop. Maar ze heeft ouders en ze wil haar ouders haar dood besparen. Ik besef hoe hard ze knokt om in leven te blijven. Hoe is het om voor de ander te blijven leven terwijl je lijdt aan het leven en elke dag een nachtmerrie is? Als ze over haar ouders praat zie ik diep verdriet. Ze is zo moe van het leven, wordt elke dag wakker en is dan nog vermoeider. Mag ik naar huis, vraagt ze door haar tranen heen.
Net als de vorige keer zegt ze dat ze het fijn vindt om hier te zijn. Ik denk dat dit het dan maar moet zijn. Ik heb geen juiste woorden, geen tip, geen lapmiddel, geen stappenplan, geen troost. Ik heb een ruimte waar ze welkom is. En ja, ze mag naar huis.
Wendy is auteur van het boek ‘Mijn eerste euthanasie, verhalen van artsen’, verlies- en rouwtherapeut, POH-GGZ, uitvaartbegeleider en theatermaker. Meer weten? Kijk dan op www.luistertuin.nl
Op 25 november om 20.00 uur organiseert Carend in samenwerking met het Expertisecentrum Euthanasie het webinar 'Euthanasie deel III: Psychiatrische aandoeningen'. Dit webinar is het derde webinar in het drieluik Euthanasie. Meer informatie en inschrijven? Klik hier