Ze is bijna lichtgevend geel. Haar huid verraadt wat haar lever allang wist. Maar haar ogen twinkelen nog. En haar antwoord op de vraag of ze klaar is, is kort en krachtig: ‘Méér dan.’
Alles is geregeld. De papieren zijn getekend, de arts is geweest, de datum staat vast. En hoewel het raar voelt om een moment van sterven in de agenda te hebben, past het wel bij haar. Alles netjes afgerond, geen losse eindjes. Alleen nog even navragen waarom haar as een maand in het crematorium moet blijven. Dat voelt voor haar als een bureaucratisch staartje aan een leven dat ze liever afrondt met een punt.
‘Het zal wel met regelgeving te maken hebben’, zeg ik.
Ze trekt haar wenkbrauw op. ‘Regelgeving? Zelfs na m’n dood bemoeit de staat zich nog met me?’
Ik moet lachen. Zij ook. En dan zegt ze ineens serieus: ‘Ik wil gewoon niet dat iemand denkt dat ik nog ergens op wacht.’
Op weg naar huis weet ik: dit was de laatste keer. Niet omdat ik het zo gepland had, maar omdat mijn werkdagen anders lopen, omdat ik niet op maandag werk, omdat de routes anders verdeeld zijn. Dus dat wat op papier als een gepland afscheid staat, blijkt in mijn werkelijkheid vooral toeval. Of timing. Of een wonderlijk soort willekeur.
En toch. Tussen nu en maandagmiddag half vijf blijft ze in mijn hoofd. Met haar gevatte opmerkingen, haar gele gezicht, haar warmte. Maar ook met al die eerdere gesprekken. Over reizen, over vroeger, over de liefde. Over afscheid.
Ik weet zeker dat mijn wereld maandag even stil zal staan. Niet omdat ik het niet met haar keuze eens ben - integendeel, het past helemaal bij haar. Maar omdat zij een stukje van mijn geschiedenis met zich meeneemt. Omdat ik een tijdlang naast haar heb mogen lopen. Omdat ze, ondanks alles, nog steeds liever lachte dan klaagde.
En omdat het onwerkelijke van een gepland afscheid is dat het je, tot op het laatste moment, verrast.
Jennifer Bergkamp werkt als verpleegkundige bij Buurtzorg Nederland met een specialisatie in de Palliatieve zorg en Zorgtechnologie. Daarnaast is ze ook kunstenaar en columnist. Momenteel is ze bezig met het schrijven van haar tweede boek!
13 November 2025 webinar 'Euthanasie in de dagelijkse praktijk': het eerste webinar in het drieluik Euthanasie, dat we organiseren in samenwerking met het Expertisecentrum Euthanasie. Meer informatie en inschrijven? Klik hier