Een aanzienlijk aantal patiënten met levensbedreigende ziekten zoals kanker ontvangt potentieel niet-passende zorg in de laatste 30 dagen van het leven, zoals spoedeisende hulp-bezoeken, ziekenhuis- of IC-opnames of overlijden in het ziekenhuis. Dit blijkt uit een onderzoek van Manon Boddaert en anderen. Zij publiceerden hier recent over in het special issue ‘Palliative Care for Patients with Cancer’ van Cancers. De onderzoekers onderstrepen het belang van vroegtijdige inzet van gespecialiseerde palliatieve zorg in complexe sitaties als integraal onderdeel van de reguliere zorg.
Ruim een kwart van de patiënten ontvangt potentieel niet-passende zorg
Om te beoordelen of kankerpatiënten die meer dan een maand voor hun overlijden gespecialiseerde palliatieve zorg kregen ook minder kans hadden op niet-passende zorg aan het levenseinde dan patiënten die dat niet kregen, hebben de onderzoekers een studie uitgevoerd in twee Nederlandse ziekenhuizen. In totaal werden de gegevens van 2603 patiënten onderzocht die gediagnosticeerd waren met en/of behandeld werden voor kanker in het jaar voorafgaand aan hun overlijden in 2018 of 2019. Van alle 2603 patiënten bleken er 690 (27%) potentieel niet-passende zorg te krijgen gedurende de laatste 30 dagen van hun leven.
Verband tussen niet-passende zorg in de laatste levensfase en afwezigheid gespecialiseerde palliatieve zorg
Uit de analyse bleek een significant verband tussen het ontvangen van potentieel niet-passende zorg aan het einde van het leven en de afwezigheid van gespecialiseerde palliatieve zorg. Voor patiënten die toegang hadden tot gespecialiseerde palliatieve zorg lag de kans op onnodige medische interventies en agressieve behandelingen in de laatste levensfase 45% lager. Dit onderstreept dat inzet van gespecialiseerde palliatieve zorg kan bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg van patiënten met ongeneeslijke kanker.
Vroegtijdig integreren van palliatieve zorg in behandeling patiënten met kanker
Uit eerder landelijk onderzoek werd reeds duidelijk dat ook het bieden van vroegtijdige palliatieve zorg door de eigen behandelaar de kwaliteit van zorg verbetert en kan bijdragen aan het voorkomen van onnodige ziekenhuisopnames en medische interventies in de laatste fase van het leven. Dit leidt, zo blijkt ook uit ander onderzoek, tot een waardiger en menselijker ervaring voor patiënten aan het einde van hun leven en een beter emotioneel welzijn van naasten.
Conclusie
Uit dit onderzoek blijkt dat verwijzingen naar specialistische palliatieve zorg voor patiënten met kanker meestal laat in het ziektetraject plaatsvinden. Het starten van specialistische palliatieve zorg vóór de laatste levensmaand gaat gepaard met minder potentieel niet-passende zorg rond het levenseinde. Het poliklinisch inzetten van deze zorg lijkt de kansen op passende zorg verder te vergroten. De onderzoekers moedigen zorgprofessionals aan om palliatieve zorg vroegtijdig te integreren in het behandelplan van alle mensen die ongeneeslijk ziek zijn en waar nodig in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverleners te betrekken om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren en alle patiënten een passende laatste levensfase te bieden.
Foto's: Unsplash
Bron IKNL