Vorig week berichtten we dat mondklachten in de stervensfase volgens veel respondenten meer aandacht mogen hebben. Uit een tweede Carend Poll blijkt dat met name 'Droge mond' meer aandacht moet krijgen. 84% van de respondenten geeft aan dat daar de grootste uitdaging ligt. Maar, zegt Gwen Deijman de droge mond is de basis die leidt tot verdere problemen: "Mag allemaal ook? Veruit de meeste problemen in de mond beginnen met een droge mond. Geen speeksel is geen bescherming tegen ziekteverwekkers."
Reacties
Rienie Huitema vertelt dat er een nieuwe richtlijn komt: "Ik zit in de landelijke werkgroep voor de vernieuwde richtlijnen namens V&VN-palliatieve zorg. Binnenkort komt de commentaar-fase uit. Dus graag allemaal lezen en eventueel reageren."
Er worden ook symptomen genoemd die niet meer in de poll pasten. Marleen Oomes: "Ook smaakverlies of smaakverandering is een veel voorkomende klacht. Grote invloed op kwaliteit van leven zowel in ziektegerichte als symptoomgerichte palliatieve fase." Annemiek van Seggelen: "Een optie die er niet bij staat, maar wel een heel lastige. Speekselvloed. Kan enorme invloed hebben op kwaliteit van leven/sterven, wanneer patiënten hier last van heben."
Droge Mond
Droge mond wordt xerostomie genoemd. De behandeling bestaat als het mogelijk is behandeling van de onderliggende ziekte en het wijzigen of staken van medicatie (bijvoorbeeld parasympaticolytica, dus puffs als spiriva en atrovent).
Het nemen van niet-medicamenteuze maatregelen is erg belangrijk, zie hier het advies uit de richtlijn:
-mondverzorging (zie Mondklachten)
- spoelen met fluoridemondspoeling (0,1% 1x per week of 0,025% dagelijks)
- gebruik bij voorkeur een milde tandpasta, bijv. Biotene, Zendium, Elmex of Colgate base
- vermijd mondspoelingen met alcohol of glycerine
- aanpassing van de voeding
- Vermijd sterk gekruide, droge en harde voeding.
- Neem samen met voedsel ook vocht, maak de voeding vochtig met jus of vruchtenmoes.
- Overweeg consult van een diëtist.
- stimulatie van de speekselproductie
- (suikervrije) snoepjes, kauwgum of ananasblokjes
- mondspoelen, bijv. met Biotene of Zendium
- koolzuurhoudende dranken
- acupunctuur en elektrostimulatie (indien beschikbaar)
- gebruik van lemon swabs wordt afgeraden
- speekselsubstituten
- water
- kleine slokjes water drinken, zuigen op ijssnippers of ijsblokjes
- mondspoeling of mondspray met een zoutoplossing
- zuigen op ijssnippers of ijsblokjes
- mucinebevattende kunstspeeksels (Saliva Orthana®)
- mondbevochtigingsproducten (bijv. Biotene Oral Balance® gel en spray of BioXtra®)
- evt. Caphosol® (oververzadigde calciumfosfaatoplossing)
- water
De medicamenteuze behandeling kan bestaan uit pilocarpine 3 dd 5-10 mg p.o, met name bij droge mond ten gevolge van ziekte van de speekselklieren of na radiotherapie.